Google ने बुधवारी हवामानाचा अंदाज लावणारे कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) मॉडेल GenCast सादर केले. AI मॉडेल माउंटन व्ह्यू-आधारित टेक जायंटच्या AI संशोधन विभाग Google DeepMind ने विकसित केले आहे. कंपनीच्या संशोधकांनी तंत्रज्ञानावर एक पेपर देखील प्रकाशित केला आहे ज्यामध्ये मध्यम-श्रेणी हवामान अंदाज बनवण्याच्या क्षमतेवर प्रकाश टाकला आहे. कंपनीचा दावा आहे की रिझोल्यूशन आणि अचूकतेच्या बाबतीत सिस्टम सध्याच्या अत्याधुनिक अंदाज मॉडेलला मागे टाकण्यात सक्षम आहे. विशेष म्हणजे, GenCast पुढील 15 दिवसांसाठी 0.25 अंश सेल्सिअसच्या रिझोल्यूशनसह हवामान अंदाज करू शकते.
Google GenCast वैशिष्ट्ये
मध्ये अ ब्लॉग पोस्टGoogle DeepMind ने नवीन उच्च रिझोल्यूशन AI ensemble मॉडेलचे तपशीलवार वर्णन केले आहे. GenCast दैनंदिन हवामान आणि अत्यंत घडामोडींसाठी अंदाज बांधू शकते हे हायलाइट करून, ते युरोपियन सेंटर फॉर मीडियम-रेंज वेदर फोरकास्ट’ (ECMWF) Ensemble (ENS) प्रणालीपेक्षा चांगली कामगिरी करण्यास सक्षम असल्याचा दावा केला. मॉडेलची कामगिरी आता आहे प्रकाशित नेचर जर्नल मध्ये.
विशेष म्हणजे, हवामानाचा अंदाज लावण्यासाठी पारंपारिक निर्धारवादी दृष्टिकोन वापरण्याऐवजी, GenCast संभाव्य दृष्टीकोन वापरते. निर्धारवादी दृष्टिकोनावर आधारित हवामान अंदाज मॉडेल प्रारंभिक परिस्थितींच्या दिलेल्या संचासाठी एकल, विशिष्ट अंदाज तयार करतात आणि वातावरणीय भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्राच्या अचूक समीकरणांवर अवलंबून असतात.
दुसरीकडे, संभाव्य दृष्टिकोनावर आधारित मॉडेल प्रारंभिक परिस्थिती आणि मॉडेल पॅरामीटर्सच्या श्रेणीचे अनुकरण करून अनेक संभाव्य परिणाम व्युत्पन्न करतात. याला ensemble forecasting असेही म्हणतात.
Google DeepMind ने हायलाइट केले की GenCast हे एक प्रसार मॉडेल आहे जे पृथ्वीच्या गोलाकार भूमितीशी जुळवून घेते आणि भविष्यातील हवामान परिस्थितीचे जटिल संभाव्यता वितरण तयार करते. AI मॉडेलला प्रशिक्षण देण्यासाठी, संशोधकांनी ECMWF च्या ERA5 संग्रहणातून चार दशकांचा ऐतिहासिक हवामान डेटा प्रदान केला. यासह, मॉडेलला 0.25 डिग्री सेल्सिअस रेझोल्यूशनवर जागतिक हवामानाचे नमुने शिकवले गेले.
प्रकाशित संशोधन पेपरमध्ये, Google ने GenCast च्या कामगिरीचे 2018 पर्यंतच्या ऐतिहासिक डेटावर प्रशिक्षण देऊन त्याचे मूल्यमापन केले आणि नंतर 2019 साठी अंदाज वर्तवण्यास सांगितले. विविध व्हेरिएबल्समधील एकूण 1320 संयोजन वेगवेगळ्या आघाडीच्या वेळेत वापरले गेले आणि संशोधकांना असे आढळले की GenCast यापैकी ९७.२ टक्के लक्ष्यांवर ENS पेक्षा अधिक अचूक होते आणि आघाडीच्या वेळेस ९९.८ टक्के 36 तासांपेक्षा जास्त.
विशेष म्हणजे, Google DeepMind ने घोषणा केली की ते GenCast AI मॉडेलचे कोड, वजन आणि अंदाज हवामान अंदाज करणाऱ्या समुदायाला समर्थन देण्यासाठी जारी करेल.
